پیاده تا عرش
حکمت 340 نهج البلاغه: حکمت 399 نهج البلاغه: همانا فرزند را به پدر، و پدر را به فرزند حقّى است. حق پدر بر فرزند این است که فرزند در همه چیز جز نافرمانى خدا، از پدر اطاعت کند، حق پدر بر فرزند: & نام نیک بر فرزند بگذارد. منبع: پیام امام امیر المؤمنین (ع)، نوشته آیت الله #مکارم_شیرازی و جمعی از فضلا. نهج البلاغه براى شیعه بلکه براى هر کس که غیر معاند باشد، کتاب با عظمت و بزرگى است، غیبت کردن، آخرین تلاش شخص ناتوان است. حکمت 21 نهج البلاغه: "... و الفرصة تمرُّ مرّ السَّحابِ ، فَانتهزوا فُرَصَ الخیر ." « السلام علیک یا أبا عبد الله » هنگامی که امام حسین علیه السلام به دنیا آمدند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ایشان را در آغوش گرفتند و فرموند: «لا یَوم کَیومک یا أبا عبدالله – هیچ روزی مانند روز تو نیست، ای أبا عبدالله » (1) « أبا عبد الله » را پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله و سلّم طبق فرمان الهی، به امام حسین علیه السلام نسبت داد. در اینجا « پدر » یعنی « مربّی ـ تربیت کننده ». در واقع امام حسین علیه السلام حکم یک مربی را دارد که درس بندگی را به تمام نسل های بعد از خود داد. اگر تا قیامت کسی خدا را پرستش کند به برکت قیام امام حسین علیه السلام است. حقّا که لقب أبا عبد الله برازنده ی وجود نازنین ایشان بوده و هست و ایشان پدر تمام بندگان خدا است. پ.ن: (1) شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشورا، چاپ اول، ص 102 بسم الله ... در قرآن کریم سوء ظن و گمان بد بسیار نهی شده به گونه ای که بیان شده بعضی از گمانها، گناه است. شاید با خودتون بگید گمان بد چرا باید گناه باشه؟ خب دست خودمون نیست یهو فکر نامربوط نسبت به شخصی به ذهنمون میاد. تا اینجای مسأله درسته، ولی مدیریت این فکر منفی با خود ماست. اینکه آیا ما به این گمان بد اهمیت ندهیم و نگذاریم فکرمون را مشغول کنه، یا اینکه انقدر ذهنمان را درگیر این سوء ظن کنیم و دنبالش را بگیریم، و انقدر تجسس کنیم که گناه های بعدی را در پی داشته باشه. میدونید که تجسس خودش غیبت، تهمت و خیلی چیزای دیگه به همراه میاره. خداوند متعال در آیه 12 سوره حجرات می فرماید: (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ). «اى کسانى که ایمان آورده اید! از بسیارى از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضى از گمانها گناه است»! منظور از این نهى، نهى از ترتیب آثار است. یعنى هر گاه گمان بدى نسبت به مسلمانى در ذهن شما پیدا شد، در عمل کوچکترین اعتنایى به آن نکنید، طرز رفتار خود را دگرگون نسازید و مناسبات خود را با طرف تغییر ندهید. پرسش: ظنّ یا گمان، یک فعل قلبی و خارج از اختیار انسان است؛ انسان بی‌اختیار به مردم بدبین می‌شود. بنابر این چگونه ممکن است کسی را که قادر بر ترک کاری نباشد، به ترک آن کار فرمان دهیم. پاسخ: نهی از ظنّ و گمان بد به سه معنی است: نکته: از این که فرمودند از بسیاری از گمانها دوری نمایید، یا مقصود این است که تعداد گمان‌های بد به نسبت به گمان‌های خوب، بسیار است یا مقصود این است که گمان‌های بد بدون مقایسه با گمان‌های خوب، بسیار است.
العِفافُ زینةُ الفقرِ، و الشُکرُ زینةُ الغِنَی.
عفّت و خویشتن داری، زینت فقر است؛ و شکر و سپاس، زینت غنا و توانگری است.
عفاف؛ تنها به معنای خویشتن داری در برابر آلودگی های جنسی نیست. بلکه از نظر واژه ی عربی، هر گونه خویشتن داری در مقابل گناه و کار خلاف را فرا می گیرد.
امام علی علیه السلام در این حکمت اشاره دارند به اینکه شخص فقیر که دست او از مال دنیا خالی است، هر گاه عفت و خویشتن داری داشته باشد، چشم به مال مردم ندوزد، از طریق حرام به دنبال کسب مال نگردد، در مقابل ثروتمندان سر تعظیم فرود نیاورد، این حالت او که در عرف عرب عفت نامیده می شود، زینت او می گردد و نقطه ضعف او را می پوشاند.
ثروتمندان اگر شکر توانگری را به جا آورند، نه تنها شکر لفظی، بلکه شکر عملی را نیز انجام دهند؛ و از آنچه خدا به آن ها داده به نیازمندان ببخشند، بهترین زینت را دارند.
اگر ثروتمند، بخیل و خسیس باشد، لکه ننگی بر دامان او می نشیند، و در نظرها زشت و نازیبا جلوه می کند.
برگرفته از تفسیر آیت الله مکارم شیرازی
و حق فرزند بر پدر آن که نام نیکو بر فرزند نهد، خوب تربیتش کند، و او را قرآن بیاموزد.
ظاهر این است که حقی را که امام علیه السلام، به این گستردگی درباره ی پدران فرموده اعم از واجب و مستحب است؛ و به تعبیر دیگر در مواردی اطاعت واجب است که اگر ترک کند سبب اذیت و آزار می شود و منجر به عقوق پدر می گردد. اما مواردی هست که اگر اطاعت نکند پدر اذیت نمی شود. در اینجا مستحب است که فرزند به امر پدر احترام بگذارد و اطاعت کند.
البته گاهی مسائل سرنوشت سازی است که اگر پسر بخواهد از پدر اطاعت کند گرفتار خسارت عظیمی می شود، هر چند داخل در معصیت نیست. مثلا پدر از عروس خود ناراحت باشد، و به فرزند خود دستور دهد که همسرت را طلاق بده؛ و یا اینکه پسر تجارت پر سودی با شریکی دارد، و پدر از شریک ناراحت باشد، و به پسر خود بگوید که به شراکت خود خاتمه بده.
*در این گونه موارد دلیلی بر وجوب اطاعت پدر هر چند معصیت خدا نیست، نداریم.
حق فرزند بر پدر:
& او را به خوبی تربیت کند.
& قرآن را به او تعلیم دهد.
نام، چیزی است که هر روز بارها انسان با آن مخاطب می شود و طبعاً اثر تلقینی دارد.
روح و ذهن انسان در کودکی بسیار تاثیر پذیر است، و اگر پدر و مادر در تربیت فرزند کوتاهی کنند خسارت عظیمی، هم دامان پدر و مادر را می گیرد، و هم فرزند را.
امام علی علیه السلام از میان تمام آداب و تعلیمات به تعلیم قرآن توجه کرده است، و بر آن تاکید می کند؛ زیرا قرآن مجموعه ی بی نظیری است که تمام درسهای زندگی مادی و معنوی در آن جمع است.
و ما باید در اثر کثرت مراجعه و مباحثه، آن را حفظ باشیم. و براى فهم آن احتیاج به عربیّت و بلاغت داریم.
اگر بفهمیم قرآن چیست، نهج البلاغه و صحیفه سجّادیه را مى فهمیم، و گرنه کسانى که مى گویند قرآن را مى فهمیم و نهج البلاغه را نمی فهمیم، دروغ مى گویند؛ زیرا مطالب دقیق در قرآن بسیار است که « لا یَعْلَمُها إِلاّ الاْ ءَوْحَدِىُّ مِنَ النّاسِ. »؛ (جز افراد نادر آن را نمى دانند.)
از حیث سند نیز کسانى از عامه هستند که اسناد و مدارک نهج البلاغه را داشته اند. ابن ابى الحدید شخصى را ذکر مى کند که قبل از ولادت مرحوم سیّد رضى خطبه شقشقیه را در کتاب خود آورده است. (1) ابن ابى الحدید مى گوید: به خدا سوگند، این خطبه را من در کتاب هایى یافته ام که دویست سال پیش از ولادت رضىّ نوشته شده اند.
بنابر این کتاب نهج البلاغه با این علوّ مرتبه اش « یَلیقُ حِفْظُهُ وَ تَدْریسُهُ وَ بَیانُ خُطَبِهِ عَلَى الْمَنابِرِ. »؛ (شایسته است حفظ و تدریس آن و این که خطبه هاى آن بر بالاى منبرها بیان شود.)
1. شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 1، ص 204.
از فرمایشات حضرت آیت الله العظمی بهجت
حکمت 461 نهج البلاغه:
الغیبةُ جُهدُ العاجِزِ .
در میان گناهان، کمتر گناهی است که مانند غیبت، نشانه ی پستی و ضعف و زبونی باشد.
غیبت از گناهانی است که جنبه ی حق الناس دارد، و چنان نیست که تنها با آب توبه بتوان آن را شست؛ بلکه باید از غیبت شونده حلالیت بطلبد. و وای به حال کسی که غیبت افرادی را کرده و آن افراد از دنیا رفته اند، که حلیت طلبیدن غیر ممکن شده است. در این گونه موارد دستور داده شده که برای آن افراد تا می تواند طلب استغفار کند، و کار خیر انجام دهد بلکه از او راضی شوند.
« ... و فرصتها چون ابرها می گذرند، پس فرصتهای نیک را غنیمت شمارید. »
ضربان قلب انسان به او یادآوری می کند، زندگی از دقیقه ها و ثانیه ها تشکیل شده است؛ پس قدر لحظه لحظه ی زندگی ات را بدان. فرصتها را غنیمت بشمار و نگذار ثانیه ای از آن هدر برود.
& مختصری از تفاسیری که برای این آیه آمده است:
| Design By : Pichak |
